SDS Nedir?

Türkçede “Güvenlik Bilgi Formu” (GBF) olarak bilinen SDS (Safety Data Sheets) bir dokümanlar bütünüdür. SDS, bir kimyasal madde ya da karışımın çevre ve insan sağlığı üzerinde oluşturabileceği risklerin değerlendirilmesi ve bunlardan korunmak için gerekli önlemlerin belirlenmesi amacıyla hazırlanan bir belgedir.

23 Haziran 2017 tarihli ve 30105 sayılı “Kimyasalların Kaydı, Değerlendirilmesi, İzni ve Kısıtlanması Hakkında Yönetmelik” (KKDİK) uyarınca Ek-2’ye göre hazırlanması gereken SDS’ler zararlı madde ve karışımların neden olabileceği olumsuz etkilere karşı kontrol ve gözetim sağlama amacını taşır.

sds


SDS Neden Önemlidir?

  • Yasal bir avantaj sağlar.

“Kimyasalların Kaydı, Değerlendirilmesi, İzni ve Kısıtlanması Hakkında Yönetmelik” (KKDİK) uyarınca Türkiye pazarında satışa sunulmak istenen maddeler ve karışımlar için güvenlik bilgi formlarının hazırlanması gerekmektedir.

  • İş yeri güvenliğini sağlar.

Güvenlik bilgi formları sayesinde bir kimyasala ya da karışıma ilişkin bilgiler edinilerek gerekli önlemleri almak mümkün hale gelir. Bu sayede çalışan sağlığı tehlikeye atılmamış olur.

  • Çevre kirliliğini önler.

Güvenlik bilgi formları kimyasalların veya karışımların çevreye olan etkileri ve nasıl bertaraf edilmeleri gerektiği hakkında da bilgiler sunar. Böylece çevrenin korunmasına destek olur.

Hangi durumlarda SDS hazırlanmalıdır?

İlgili mevzuata göre SDS hazırlamanın zorunlu olduğu bazı durumlar vardır. Örneğin, maddenin ya da karışımın zararlı olarak sınıflandırma kriterlerini karşılaması durumunda; maddenin kalıcı, biyobirikimli ve toksik ya da çok kalıcı ve çok biyobirikimli olması durumunda; veya yüksek önem arz eden maddeler listesine dahil olması durumunda SDS hazırlamak zorunludur.

Firmaların, ilgili yönetmelikleri inceleyerek ya da bir profesyonele danışarak SDS hazırlama zorunluluklarının bulunup bulunmadığını tespit etmesi gerekir.

SDS Hazırlanırken Nelere Dikkat Edilmelidir?

  • Türkiye’de geçerli olacak bir SDS, Türkçe dilinde hazırlanmalıdır.
  • Bu belgelerin Kimyasal Değerlendirme Uzmanları tarafından hazırlanması gerekir.
  • SDS’ler hazırlanırken KKDİK Yönetmeliği’nin güvenlik bilgi formlarının hazırlanmasına ilişkin usul ve esaslar baz alınmalıdır.
  • SDS’lerin içeriği KKDİK Yönetmeliği, Ek-2 ile uyumlu olmalıdır.
  • SDS hazırlanırken yapılacak olan zararlılık değerlendirmesi SEA (CLP) Yönetmeliği ile uyumlu olmalıdır.
  • Bir SDS’in 16 başlık ve alt başlıkları içermesi gerekmektedir.

SDS İçeriği Nasıl Olmalıdır?

Yukarıda belirtildiği gibi bir SDS’te 16 ana başlık yer almalıdır. Bunlar aşağıdaki gibidir:

  • Maddenin/karışımın ve şirketin/dağıtıcının kimliği

Bu bölümde madde/karışım kimliği, madde veya karışımın belirlenmiş kullanımları ve tavsiye edilmeyen kullanımları, güvenlik bilgi formu tedarikçisinin bilgileri ve acil durum telefon numarası yer alır.

  • Zararlılık tanımlanması

Bu başlıkta madde veya karışımın sınıflandırılması, etiket unsurları ve diğer zararlar yer almaktadır.

  • Bileşim/içindekiler hakkında bilgi

Bu bölümde maddeler ve karışımlar hakkında bilgiler bulunmaktadır.

  • İlk yardım önlemleri

SDS’lerin bu bölümünde herhangi bir olumsuzluk karşısında eğitim almamış kişiler tarafından da anlaşılabilecek ve karmaşık ekipman kullanımı ve çok fazla ilaç tedavisi olmaksızın yapılabilecek ilk yardım uygulamaları yer almaktadır. Güvenlik açısından önem arz eden bir bölümdür.

  • Yangınla mücadele önlemleri

Bu bölümde herhangi bir yangın çıkması durumunda yangını söndürmek için uygulanabilecek işlemler yer alır. Uygun yangın söndürücüler, madde veya karışımdan kaynaklanan özel zararlar ve yangın söndürme ekipleri için tavsiyeler bu bölümde yer alır.

  • Kaza sonucu yayılmaya karşı önlemler

Bu bölümde kişisel önlemler, koruyucu ekipman ve acil durum prosedürleri, çevresel önlemler, kontrol altında tutma ve temizleme için yöntemler ve materyaller ve diğer bölümlere atıflar yer alır.

  • Elleçleme ve depolama

Bu bölümde güvenli elleçleme ve depolamayla ilgili tavsiyeler bulunur.

  • Maruz kalma kontrolleri / kişisel koruma

Bu bölüm geçerli mesleki maruz kalma limitlerini ve gerekli risk yönetimi önlemlerini içerir. Kontrol parametreleri, maruz kalma kontrolleri, uygun mühendislik kontrolleri, bireysel koruyucu önlemler ve çevresel maruz kalma kontrolleri bu başlıkta yer alır.

  • Fiziksel ve kimyasal özellikler

Bu bölümde ise madde veya karışıma ilişkin ampirik bilgiler açıklanır. Temel fiziksel ve kimyasal özellikler hakkında bilgiler de burada yer alır. Aşağıda örnek bir tablo yer almaktadır:

ÖzellikDeğer
Kaynama Noktası150°C
Erime Noktası50°C
Yoğunluk1.2 g/cm³
pH7
Su Çözünürlüğü%10
Parlama Noktası40°C
Buhar Basıncı20 mmHg

  • Kararlılık ve tepkime

Güvenlik bilgi formunun bu bölümünde madde veya karışımın kararlılığını ve uygun olan durumlarda kullanılan test yöntemlerine atıf da içerir. Tepkime, kimyasal kararlılık, zararlı reaksiyon olasılığı, kaçınılması gereken durumlar, kaçınılması gereken maddeler ve zararlı bozuma ürünleri hakkında bilgiler bu bölümde verilir.

  • Toksikolojik bilgiler

Bu bölümde toksik etkiler hakkında bilgi verilir. Bu bağlamda akut toksisite, cilt aşınması/tahrişi, ciddi göz hasarları/tahrişi, solunum yolları veya cilt hassaslaşması, eşey hücre mutajenitesi, kanserojenite, üreme sistemi toksisitesi, BHOT-tek maruz kalma, ve BHOT-tekrarlı maruz kalma gibi bilgiler yer alır.

  • Ekolojik bilgiler

Bu bölümde madde veya karışımın çevreye yayıldığı çevresel etkisinin değerlendirilmesi için sağlanan bilgileri açıklamaktadır. Toksisite, kalıcılık ve bozunabilirlik, biyobirikim potansiyeli, toprakta hareketlilik, PBT ve vPvB değerlendirilmesinin sonuçları ve diğer olumsuzluk etkileri gibi bilgiler yer alır.

  • Bertaraf etme bilgileri

Güvenlik bilgi formunun bu bölümünde de güvenli ve çevresel olarak tercih edilen atık yönetimi seçeneklerinin belirlenmesinde yardımcı olmak amaçlanır.

  • Taşımacılık bilgileri

Güvenlik bilgi formunun bu bölümü, taşıma için gerekli temel sınıflandırma bilgilerini sağlar. Bilginin mevcut olmadığını veya uygun olmadığı durumlarda bu durum da belirtilmelidir. UN numarası, uygun UN taşımacılık adı, taşımacılık zararlılık sınıfları, ambalajlama grubu, çevresel zararlar, kullanıcı için özel önlemler, MARPOL 73/78 Ek II ve IBC koduna göre toplu taşımacılık gibi bilgiler yer alır.

  • Mevzuat bilgileri

Güvenlik bilgi formunun bu bölümü, güvenlik bilgi formunda halihazırda belirtilmemiş karışım veya madde hakkındaki diğer mevzuat bilgilerini verir.

  • Diğer bilgiler

Güvenlik bilgi formunun hazırlanması ile ilgili diğer bilgiler bu bölümde yer alır.

Bu başlıklar altında diğer bilgi gerekleri, birimler, ve özel durumlar gibi alt başlıklar yer alabilir. Bu alt bölümlerin boş bırakılmaması gerekir.

SDS Hazırlama Hizmeti

Firmalara güvenlik bilgi formu – SDS hazırlama hizmetimizle yardımcı oluyoruz. Bu kapsamda verdiğimiz hizmetler şunlar:

  • Formülasyon bilgisiyle güvenlik bilgi formu hazırlanması
  • Tedarikçiden sağlanan GBF bilgisiyle güvenlik bilgi formu hazırlanması
  • Hazırlanan güvenlik bilgi formlarının kontrolü
  • Hazırlanan güvenlik bilgi formlarının sertifikalandırılması
  • Türkiye dışında kullanılacak GBF’ler için ilgili ülkenin yönetmeliğine uygun GBF hazırlanması

Güvenlik bilgi formlarının kullanılacağı ana dilde hazırlanması gerekir. Sağladığımız yazılımla 35 farklı dilde güvenlik bilgi formu çıktısı alınabilmektedir.

Hemen bizimle iletişime geçerek GBF gereklilikleri ya da yazılımımız konusunda daha ayrıntılı bilgi alabilir, ve danışmanlığımızdan hemen faydalanmaya başlayabilirsiniz.

Bilgi ve destek için bize ulaşın.

Sıkça Sorulan Sorular:

SDS neyin kısaltması?

SDS, “safety data sheet”in kısaltması olup Türkçe’de “güvenlik bilgi formu” (GBF) olarak adlandırılmaktadır.

SDS hangi amaçla kullanılır?

SDS’in amacı çalışan güvenliğini sağlamak, acil durumlarda yapılması gerekenleri bir belgede toplamak ve çevre koruması ve güvenli şekilde taşınması için yapılacaklar hakkında kişileri bilgilendirmektir.

SDS ne işe yarar?

SDS’ler maddenin fiziksel ve kimyasal özellikleri, sağlık riskleri  ve güvenli kullanım yöntemleri gibi pek çok konuda bilgi sağlayarak, kimyasalların güvenli bir şekilde kullanılmasını ve depolanmasını mümkün hale getirir.

GBF’yi kim hazırlamalı?

Güvenlik bilgi formları Kimyasal Değerlendirme Uzmanları tarafından hazırlanmalıdır.

GBF hangi yönetmeliğe göre hazırlanır?

Güvenlik bilgi formları KKDİK Yönetmeliği Ek 2’ye göre hazırlanmalıdır.

Güvenlik bilgi formunda yer alması gereken bilgiler nelerdir?

Bir Güvenlik bilgi formunda toplam 16 ana başlık ve 48 alt başlık vardır. İçeriğinde yer alan bilgileri özet olarak şu şekilde sıralamak mümkündür:
• Kimyasal madde veya karışımın tanımı
• Tehlike sınıflandırması ve etiket bilgileri
• Fiziksel ve kimyasal özellikler
• Sağlık ve çevreye olan riskler
• Güvenli kullanım ve taşıma için gerekli önlemler
• Acil durum prosedürleri
• İlk yardım bilgileri
• Atık yönetimi bilgileri

Malzeme güvenlik bilgi formlarını kim düzenler?

“Malzeme güvenlik bilgi formları” olarak da bilinen güvenlik bilgi formları kimyasal değerlendirme uzmanları tarafından düzenlenmelidir.

MSDS ve SDS aynı mı?

Evet, MSDS, SDS’in eski adı olup her ikisi de aynı şeyi temsil eder. SDS’in açılımı “Safety Data Sheet” iken MSDS’in açılımı “Material Safety Data Sheet”tir. Türkiye’de ise Güvenlik Bilgi Formu olarak tanımlanırlar.

Kategoriler: Blog