Güneşten koruyucu ürünler de, bilindiği gibi, kozmetik ürün sınıfına girmektedir. Kozmetik ürünlerin doğru şekilde etiketlenmesi, ürünün doğru kullanımını sağlayarak tüketici sağlığını korumak için kritik öneme sahiptir. Kozmetik ürün imalatçıları ve ithalatçıların, etiketleme kurallarını ve ilgili mevzuatı takip ederek faaliyet sürdürmesi gerekmektedir.
Güneşten Koruyucu Ürün Nedir?
Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu, güneşten koruyucu kozmetik ürünlere ilişkin bir kılavuz yayınlamıştır. Bu kılavuza göre güneşten koruyucu ürün, “tek veya temel amacı insan cildini UV ışınlarından korumak olan, cilde sürülerek uygulanan; krem, losyon, yağ, sprey veya jel formunda herhangi bir kozmetik preparatı” olarak tanımlanmaktadır.
Güneşten Koruyucu Ürünlerin Etiketlenmesi
Güneş koruma faktörünün seviyesini belirtmek amacıyla SPF veya GKF ile beraber yer alan rakamlar;
- SPF 6-10: Düşük korumayı
- SPF 15-20-25: Orta korumayı
- SPF 30-50: Yüksek korumayı
- SPF 50+: Çok yüksek korumayı
ifade etmekte olup tüketicinin cilt tipine ve güneşte kalacağı süreyi dikkate alarak ürün seçimine özen göstermesi tavsiye edilmektedir.
Güneşten koruyucu ürünlerin bu özelliği taşımaları için sağlamaları gereken minimum koşul; UVB ve UVA ışınlarına karşı minimum düzey olarak belirtilen seviyede koruma sağlamasıdır.
Koruma derecesi, standardize edilmiş, tekrarlanabilir test yöntemleriyle ölçülmeli ve foto bozunma göz önünde bulundurulmalıdır. In vitro test yöntemlerine öncelik verilmelidir.
Güneşten koruyucu ürünler tarafından sağlanan minimum derecede koruma aşağıdakiler gibi olmalıdır:
- UVB’ye karşı koruma için Uluslararası Güneş Koruma Test Yöntemi (International Sun Protection Factor Test Method 2006) ile ya da herhangi bir in vitro yöntem ile elde edilen güneşten koruma faktörü (GKF veya SPF) değeri 6 olmalıdır.
- Etikette belirtilen güneşten koruma faktörünün 1/3’ünün UVA koruma faktörüne ait olması “kalıcı pigment koyulaştırma yöntemleri” (persistent pigment darkening method) ile ya da herhangi bir in vitro yöntemle eşit düzeyde bir koruma ile elde edilmelidir.
- Kritik dalga boyu ölçme yönteminin uygulanması ile 370 nm’lik kritik dalga boyu elde edilmelidir.
Ambalajlarda yer almasa dahi söz konusu ürün grubunun kullanımında aşağıda yer alan esaslara tüketici tarafından özen gösterilmesi gerekmektedir.
- Ürününüzü direk güneş ışığına maruz bırakmayınız, aşırı sıcaktan koruyunuz.
- Görünümü ve kokusu değişen, homojen olmayan ürünü kullanmayınız.
- Ürünü kullandıktan sonra ağzını sıkıca kapatınız.
- Güneş koruyucu ürünlerin etkinliği kullanım miktarına ve ürünün doğru kullanımına bağlıdır; bu nedenle ürününüzü etikette belirtilen miktarda kullanınız.
Güneşten koruyucu ürünlerde %100 koruma sağlayamayacağını belirten uyarılara yer verilmelidir. Bu ürünlerin kullanımları ve dikkat edilmesi gereken önlemler ile ilgili tavsiyede bulunulmalıdır.
Güneşten koruyucu ürünler aşağıdaki uyarıları içerebilir:
- Güneşten koruyucu ürün kullanıldığında dahi güneşte çok uzun süre kalmayınız.
- Güneşe fazla maruz kalmak ciddi sağlık tehdididir.
Tüketicinin güneşte kalmayı planladığı süreye uygun ürünü kullanması, ürünün tekrar tekrar kullanımı ile güneşlenme süresinin uzatılmasının, dolayısıyla güneşte çok uzun süre kalmasının sakıncalı olabileceği gibi uyarılara yer verilebilir.
İlaveten üründen beklenen korumanın elde edilebilmesi için aşağıda belirtilen uyarılara yer verilebilir:
- Güneşe maruz kalmadan önce güneşten koruyucu ürün kullanınız.
- Güneşten korumanın devamlılığını sağlamak için özellikle terledikten, yüzdükten veya havluyla kurulandıktan sonra uygulama işlemini tekrarlayınız.
UVA/UVB korunması, kullanma talimatları, uyarılar ve iddialar aşağıdaki ifadeleri içermemeli veya ima etmemelidir:
- UV ışınlarından %100 korur (sunblock, sunblocker ya da güneş bloğu, total koruma, tam koruma gibi),
- Hiçbir koşulda ürünü tekrar uygulamaya gerek yoktur (tüm gün koruma sağlar gibi),
- Çocuklarda ve bebeklerde yeterli koruma sağlar.
Bunların yanı sıra bebek ve küçük çocuklara yönelik olarak ürün kullanımının uygun olup olmadığının da belirtilmesi gerekmektedir. Bu kapsamda aşağıdaki ifadeler yer verilebilir:
- “Bebekleri ve küçük çocukları uygun giysiler ve şapka, gözlük gibi koruyucu aksesuarlarla güneşten koruyunuz.”
- “Bebekleri ve küçük çocukları doğrudan güneş ışınlarına maruz bırakmayınız. Bebek ve çocukları güneşin yoğun olduğu öğle saatlerine (11:00-16:00 saatleri arasında) güneşe çıkarmamaya özen gösteriniz.”
Ürün kullanımı ile meydana gelebilecek olumsuz etkilere ilişkin uyarılar da ambalajda yer almalıdır. Bunlara örnek olarak aşağıdakiler verilebilir:
- “Ürünün kullanımıyla meydana gelebilecek istenmeyen bir etkiyle karşılaşılması durumunda doktora danışınız.”
- “Ürünün göz ile temasından kaçınınız, göze teması durumunda bol su ile yıkayınız.”
- “Ürünü göz çevresine uygulamayınız.”
Güneşten koruyucu ürünlerin doğru şekilde saklanmasıyla ve son kullanma tarihiyle ilgili bilgiler de ürün üzerinde yer almalıdır. Bunlara aşağıdaki ifadeler örnek verilebilir:
- “Ürünü kullandıktan sonra ağzını sıkıca kapayınız.”
- “Ürününüzü doğrudan güneş ışığına maruz bırakmayınız, aşırı sıcaktan koruyunuz.”
